MỤC ĐÍCH, Ý NGHĨA NGÀY PHÁP LUẬT NƯỚC CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM (Ngày 09 tháng 11)
Ở Việt Nam chúng ta đã có khẩu hiệu: "Sống, làm việc theo Hiếp pháp và pháp luật” ra đời từ đầu những năm 80 của thế kỷ XX, nhiều thể chế đã được ban hành, nhiều giải pháp về công tác phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL) đã được triển khai thực hiện, nhưng kết quả của công tác PBGDPL vẫn còn rất hạn chế, đặc biệt là ý thức chấp hành pháp luật của một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức và người dân trong xã hội chưa cao, làm ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, hiệu lực, hiệu quả quản lý của Nhà nước, làm giảm tính nghiêm minh của pháp luật, ảnh hưởng đến nền pháp chế XHCN.
Tại Kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XIII, lần đầu tiên Chính phủ trình Dự án Luật PBGDPL ra trước Quốc hội. Tại đây, Chính phủ đề nghị quy định “Ngày Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam” trong Dự thảo Luật PBGDPL và được nhiều đại biểu Quốc hội đồng tình, đánh giá cao.
Sau đó, Luật PBGDPL được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 3, chính thức quy định ngày 09/11 hàng năm (ngày Quốc hội nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa thông qua Hiến pháp đầu tiên của Nhà nước ta) là “Ngày Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam” nhằm tôn vinh Hiến pháp, pháp luật, giáo dục ý thức thượng tôn pháp luật của toàn dân. Sau khi Luật PBGDPL được thông qua, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 28/2013/NĐ-CP ngà̀y 04/4/2013 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật PBGDPL, trong đó, các nội dung và hình thức tổ chức “Ngày Pháp luật” đã được quy định cụ thể tại Điều 6 của Nghị định này, tạo điều kiện cho việc triển khai được thống nhất, hiệu quả. Theo đó Ngày Pháp luật được tổ chức với các nội dung như: Khẳng định vị trí, vai trò của Hiến pháp, pháp luật trong quản lý nhà nước và đời sống xã hội; giáo dục cán bộ, công chức, viên chức và người dân ý thức tôn trọng và chấp hành kỷ luật; ý thức bảo vệ pháp luật; lợi ích của việc chấp hành pháp luật.
Luật PBGDPL được ban hành, có hiệu lực thi hành từ 01/01/2013, nhằm tạo cơ sở pháp lý đồng bộ, thống nhất cho công tác PBGDPL, tạo chuyển biến căn bản, bền vững về hiệu quả của hoạt động PBGDPL, với việc huy động toàn bộ hệ thống chính trị tham gia công tác PBGDPL, trong đó Nhà nước giữ vai trò nòng cốt; xác lập trách nhiệm và cơ chế phối hợp, huy động các nguồn lực của các cơ quan, tổ chức và xã hội cho công tác PBGDPL.
Thông qua hoạt động PBGDPL mọi cơ quan, tổ chức, cá nhân và doanh nghiệp đều có quyền và được tạo điều kiện thuận lợi tiếp cận thông tin về pháp luật, qua đó nâng cao hiểu biết pháp luật và ý thức tuân thủ, chấp hành pháp luật.
Điều đặc biệt, trong Luật PBGDPL đã dành trọn 01 điều để quy định về Ngày Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (gọi tắt là Ngày Pháp luật Việt Nam). Theo đó, “Ngày 09 tháng 11 hằng năm là Ngày Pháp luật Việt Nam”. Ngày 09/11 chính là ngày Quốc hội nước Việt Nam dân chủ cộng hòa (nay là nước Cộng hòa XHCN Việt Nam) thông qua Hiến pháp năm 1946 - đạo luật cơ bản đầu tiên của Nhà nước ta.
Vì vậy, việc tổ chức Ngày Pháp luật Việt Nam có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, là ngày để cả nước tôn vinh Hiến pháp, pháp luật và giáo dục ý thức thượng tôn pháp luật cho mọi người trong xã hội. Các hoạt động tuyên truyền về Ngày Pháp luật Việt Nam nhằm để:
- Một là: “Khẳng định trí, vai trò của Hiến pháp, pháp luật trong quản lý Nhà nước và đời sống xã hội”;
- Hai là: “Giáo dục cán bộ, công chức, viên chức và người dân ý thức tôn trọng và chấp hành pháp luật; ý thức bảo vệ pháp luật, lợi ích của việc chấp hành pháp luật”;
- Ba là: “Tuyên truyền, phổ biến các quy định của Hiến pháp, pháp luật thiết thực với đời sống của nhân dân, gắn với chức năng, nhiệm vụ của cơ quan, đơn vị”,
- Bốn là: “Vận động nhân dân nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật”.
- Năm là: Việc tổ chức "Ngày Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam" còn là dịp để“Biểu dương, khen thưởng các tập thể, cá nhân tiêu biểu trong xây dựng pháp luật, thực thi pháp luật, phổ biến, giáo dục pháp luật, gương người tốt việc tốt trong thực hiện pháp luật”.
Thông qua các hoạt động tuyên truyền về Ngày Pháp luật Việt Nam để thu hút sự quan tâm và nâng cao nhận thức của toàn xã hội về mục đích, ý nghĩa của công tác PBGDPL; tích cực cổ vũ, khuyến khích các cơ quan, tổ chức, cá nhân công dân tôn trọng, nghiêm chỉnh chấp hành và tự giác bảo vệ Hiến pháp và pháp luật sẽ góp phần tạo chuyển biến mới về chất lượng trong công tác PBGDPL, nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật.
Với những ý nghĩa như vậy có thể khẳng định “Ngày Pháp luật” sẽ là một hình thức tuyên truyền PBGDPL rất hiệu quả, bởi pháp luật quy định cho “Ngày Pháp luật” được tổ chức dưới nhiều hình thức khác nhau, phong phú về nội dung, phù hợp với các đối tượng sẽ giúp cho những chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước đến gần với người dân hơn và dễ dàng đi vào cuộc sống. “Ngày Pháp luật” sẽ góp phần nâng cao nhận thức của người dân về vai trò của luật pháp trong đời sống xã hội và mục tiêu xây dựng Nhà nước pháp quyền của Đảng và Nhà nước ta.
Với ý nghĩa Ngày Pháp luật Việt Nam nêu trên, chúng ta tin rằng: Khi cả xã hội chung tay cùng công tác PBGDPL, khi Hiến pháp, pháp luật được tôn vinh thì pháp luật sẽ được thượng tôn trong ý thức mỗi người. Khi đó, việc “Sống, làm việc theo Hiếp pháp và pháp luật” sẽ luôn được tuân thủ./.